QUỐC TỊCH LÀ GÌ? QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ QUỐC TỊCH

Quốc tịch là thể hiện mối liên kết pháp lý giữa 1 cá nhân với 1 Quốc gia, làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của công dân đối với Quốc gia đó và quyền, trách nhiệm của Quốc gia đối với công dân đó.
Điều kiện, cách thức hưởng quốc tịch, mất quốc tịch, thay đổi quốc tịch do pháp luật của mỗi nước quy định. Sự khác nhau trong quy định của các nước về cách thức hưởng và mất quốc tịch là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng người có nhiều quốc tịch và người không quốc tịch.

SONG TỊCH LÀ GÌ?

Chế độ hai quốc tịch (song tịch) nói đến việc một cá nhân được công nhận hợp pháp là công dân ở hai quốc gia cùng một lúc.
Để thực hiện bước đi quan trọng này, bạn cần biết một số điều chẳng hạn như quốc gia nào cho phép chế độ hai quốc tịch và những quốc gia không áp dụng. Trong khi danh sách các quốc gia cho phép đang ngày càng tăng lên, vẫn có những quốc gia nghiêm cấm mua hộ chiếu thứ hai.

ĐA TỊCH LÀ GÌ? 

Đa quốc tịch, còn được gọi là quốc tịch kép, là tình trạng công dân của một người, trong đó một người được coi đồng thời là công dân của nhiều quốc gia theo luật của các quốc gia đó.

CÁC QUỐC GIA KHÔNG CHO PHÉP CHẾ ĐỘ ĐA QUỐC TỊCH

Những nước sau đây không chấp nhận 2 quốc tịch: Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật, Hàn Quốc, Singapore,.... Tất cả mọi người xin nhập quốc tịch các nước trên phải chứng nhận đã từ bỏ quốc tịch hiện tại của mình.
Riêng Nhật và Hàn Quốc, trẻ em và thanh thiếu niên dưới 21 có thể có đa quốc tịch. Nhưng họ sẽ mất quốc tịch Nhật hay Hàn Quốc nếu không từ bỏ quốc tịch khác khi đến tuổi 21.

CÁC QUỐC GIA CHO PHÉP CHẾ ĐỘ SONG TỊCH/ ĐA TỊCH

Một số quốc gia phát triển cho phép hai quốc tịch: Úc, Canada, Bỉ, Síp, Đan Mạch, Pháp, Ý, Anh, Hoa Kỳ, Bồ Đào Nha, Malta, Ireland,…

Song tịch ở 1 số nước phát triển trên thế giới

Anh: Vương quốc Anh chấp nhận song tịch. Điều này có nghĩa là bạn có thể là công dân Anh và cũng có thể là công dân của các quốc gia khác. Bạn không cần phải nộp đơn xin hai quốc tịch. Bạn có thể nộp đơn xin nhập quốc tịch nước khác và giữ quốc tịch Anh của mình.
 

Hoa Kỳ: Luật pháp Hoa Kỳ không đề cập đến hai quốc tịch hoặc yêu cầu một người chọn quốc tịch này hay quốc tịch khác. Một công dân Hoa Kỳ có thể nhập quốc tịch ở nước ngoài mà không có bất kỳ rủi ro nào đối với quốc tịch Hoa Kỳ của mình. Tuy nhiên, những người có quốc tịch nước ngoài sau 18 tuổi có thể từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ của họ nếu họ muốn.
 

Úc: Luật pháp Úc cho phép công dân mang nhiều quốc tịch. Có thể là công dân Úc, được cấp quốc tịch của một quốc gia khác và không bị mất quyền công dân Úc hoặc là công dân của một quốc gia khác và trở thành công dân Úc.
 

Singapore: Singapore không cho phép công dân có Song tịch, do đó, một người có ý định trở thành công dân Singapore phải từ bỏ quốc tịch hiện có của mình. Chính phủ có thể tước quốc tịch Singapore của một công dân nếu người đó có hoặc tiếp tục giữ quốc tịch khác sau 18 tuổi.

LỢI ÍCH KHI MANG NHIỀU QUỐC TỊCH

Thêm nhiều quyền lợi

Được hưởng tất cả các chính sách ưu đãi về kinh tế, chính trị, phúc lợi xã hội của cả hai quốc gia mà họ là công dân (học tập, làm việc, chăm sóc sức khỏe, bảo lãnh người thân…), người thân họ khi được bảo lãnh và sở hữu quốc tịch, họ cũng sẽ được hưởng quyền lợi tương tự.

Tính lưu động toàn cầu

Một số hộ chiếu không cho phép bạn đi du lịch đến bất kỳ điểm nào và có thể khá hạn chế. Điều này làm cho việc đi du lịch trở thành một vấn đề phức tạp vì sẽ cần phải xin visa du lịch. Việc có 2 quốc tịch sẽ thuận tiện hơn trong việc việc xuất - nhập cảnh vì họ sẽ được hưởng chính sách miễn thị thực của các quốc gia mà họ sở hữu quốc tịch.

Kinh doanh:

Sở hữu quốc tịch thứ hai mở ra nhiều cơ hội kinh doanh và ký kết các giao dịch kinh doanh cho các cá nhân và doanh nghiệp.

An ninh 

Sở hữu hộ chiếu thứ hai từ một quốc gia ổn định khiến bạn an tâm hơn. Trong trường hợp có bất kỳ sự bất ổn nào về xã hội, chính trị hoặc kinh tế tại quốc gia của bạn đang sinh sống, bạn sẽ vẫn có một phương án dự phòng khác.

Chất lượng cuộc sống

Nếu bạn đang ở 1 đất nước đang phát triển, bất ổn thì việc có thêm 1 tấm hộ chiếu của 1 nước phát triển sẽ mở ra cho bạn 1 cơ hội có cuộc sống đẳng cấp hơn. Tùy thuộc vào hộ chiếu mà bạn sở hữu, bạn có thể được tiếp cận vào hệ thống giáo dục và chăm sóc sức khỏe đẳng cấp thế giới, một xã hội văn minh, an toàn, cũng như chất lượng cuộc sống được nâng cao về mọi mặt.

HẠN CHẾ KHI CÓ NHIỀU QUỐC TỊCH

Bên cạnh những lợi ích mà song quốc tịch mang lại thì cũng có những hạn chế nhất định đó là bạn cần phải thực hiện nghĩa vụ đối với cả 2 quốc gia  như đóng thuế, tham gia nghĩa vụ quân sự, tuân thủ luật pháp cả 2 nước. Điều này cũng khiến cho không ít người gặp khó khăn bởi sự khác biệt về chính trị, văn hóa, thói quen, tập tục ở 2 quốc gia khác nhau. Có thể bạn làm điều này hợp pháp ở quốc gia này nhưng sẽ vi phạm pháp luật ở quốc gia khác là điều rất dễ xảy ra.

NGƯỜI VIỆT CÓ ĐƯỢC MANG HAI QUỐC TỊCH KHÔNG?

Đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài, vấn đề quốc tịch có ý nghĩa hết sức quan trọng. Phần đông cộng đồng người Việt Nam định cư ở nước ngoài mong muốn Nhà nước Việt Nam công nhận quy chế hai hay nhiều quốc tịch, nghĩa là vừa có quốc tịch Việt Nam, vừa có quốc tịch nước ngoài. Chính vì thế Luật Quốc tịch Việt Nam (sửa đổi) đã mang đến niềm vui cho rất nhiều người Việt định cư tại nước ngoài vì được hưởng quyền song tịch.
Về nguyên tắc, công dân Việt Nam chỉ được mang một quốc tịch. Nhưng trong một số trường hợp ngoại lệ, Việt Nam vẫn cho phép công dân được mang 2 quốc tịch theo Luật Quốc tịch có hiệu lực từ 1.7.2009.
Các trường hợp công dân VN được mang 2 quốc tịch:
-  Được Chủ tịch nước cho phép
-  Trẻ em là con nuôi muốn nhập quốc tịch
-  Người Việt định cư, sinh sống ở nước ngoài và đã nhập quốc tịch nước này nhưng vẫn giữ/muốn nhập quốc tịch VN
-  Xin trở lại quốc tịch VN
-  Người có cha mẹ đẻ, vợ chồng, con đẻ là công dân VN thì được nhập quốc tịch VN và giữ lại quốc tịch hiện có của họ
Công chức, đại biểu Quốc hội có được sử dụng 2 quốc tịch???
Công dân Việt Nam, viên chức có thể mang hai quốc tịch trong trường hợp đặc biệt song công chức, đại biểu Quốc hội, chỉ được một quốc tịch.
Với đại biểu Quốc hội, Luật Tổ chức Quốc hội hiện hành quy định về tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội (điều 22) gồm 5 tiêu chuẩn như: Trung thành với Tổ quốc, nhân dân và hiến pháp, phấn đấu thực hiện công cuộc đổi mới vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân, được nhân dân tín nhiệm…
Còn theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội (từ ngày 1/1/2021 mới có hiệu lực) bổ sung vào một tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội là "Có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam" (khoản 1a, điều 22).
Với công chức, Điều 36 Luật Cán bộ, công chức quy định khi cán bộ, công chức đăng ký dự tuyển công chức phải đáp ứng điều kiện "một quốc tịch Việt Nam". Bởi vậy, cán bộ, công chức cũng chỉ được phép một quốc tịch.
Người Việt Nam có 2 quốc tịch, nếu phạm tội sẽ xử thế nào???
Cụ thể, đối với người Việt phạm tội có 2 quốc tịch thì nguyên tắc xử lý như sau:
- Người phạm tội trước hết vẫn là công dân Việt Nam nên sẽ áp dụng pháp luật Việt Nam để xử lý hành vi phạm tội.
- Trong trường hợp nước họ mang quốc tịch thứ 2 mà quốc gia này áp dụng chế độ bảo hộ công dân và nước này có ý kiến can thiệp thì lúc đó sẽ giải quyết theo một trong hai trường hợp:
+ Nếu người đó thuộc đối tượng được miễn trừ ngoại giao thì sẽ được giải quyết theo tòa án quốc tế, áp dụng theo con đường miễn trừ ngoại giao;
+ Nếu không được miễn trừ thì vẫn được giải quyết bình thường, như một người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ quốc gia Việt Nam thì do pháp luật Việt Nam xử lý.
Tóm lại về nguyên tắc, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, người Việt phạm tội mang 2 quốc tịch hay người nước ngoài vi phạm pháp luật Hình sự Việt Nam cũng đều bị xử lý nghiêm minh.